Bài tổ tôm là gì? Đây là trò chơi dân gian quen thuộc với người Việt từ thời xa xưa. Cách chơi tổ tôm đòi hỏi người chơi phải có sự phán đoán nhạy bén và tính toán các nước đi sao cho hợp lý. Có thể nói, đây là một bộ môn khá khó tiếp cận với những người mới bắt đầu. Thế nhưng đừng lo lắng, vì web 88betno1.com sẽ tổng hợp các thông tin về bài tổ tôm, cũng như cách chơi đơn giản nhất.
Link vào mot88bet dễ dàng và cực nhanh không lo bị chặn:
Bài tổ tôm là gì?
Bài tổ tôm là một trò chơi dân gian phổ biến, đặc biệt là với người miền Bắc từ thời xa xưa. Một bộ bài sẽ bao gồm thẻ bài hình và chữ Nho tự đặc biệt. Tổ tôm có quy tắc chơi khá phức tạp nên chỉ có phần đông những người lớn tuổi mới hiểu rõ thể loại bài này. Thông thường, người ta sẽ chơi thể loại này vào các dịp Lễ Tết hay hội làng hoặc đám cưới.
Bài tổ tôm có nguồn gốc từ Trung Hoa và dần trở thành một trò chơi dân gian phổ biến với người Việt thời xưa. Trong đó, từ “tổ tôm” được hình thành từ cụm “tụ tam” của Trung Quốc và được người dân phiên dịch cho phù hợp với Việt Nam. Thể loại bài này còn được biết đến với một tên gọi đầy đủ hơn là “Tụ Tam tử đắc thành nhất phu”, tức là “Đủ ba cây đạt chuẩn thì thành được một phu”.
Về cơ bản, người chơi cần phải phán đoán bộ bài trên tay đối phương sau khi họ ăn quân hay đánh quân ra. Ngoài ra, bạn còn phải dự đoán được trong nọc có quân bài mình cần hay không dựa vào những lá bài trên chiếu.
Bên cạnh đó, người chơi còn phải tuân thủ một số quy tắc của thể loại bài này, chẳng hạn như cách xếp bài, chia bài thế nào thì đúng, cho cái và bắt cái ra làm sao… So với bài tây 52 lá khá dễ chơi thì bài tổ tôm lại kém cạnh hơn một tí.
Các quân bài trong bài tổ tôm
Mỗi lá bài tổ tôm với những ký tự khác nhau sẽ có những chức năng khác nhau. Các bạn cần nắm rõ cách đọc của từng lá bài cũng như chức năng của chúng để tránh nhầm lẫn khi chơi.
Chức năng của các lá bài
Bộ bài tổ tôm cơ bản sẽ bao gồm 120 lá bài với 30 lá khác nhau, nghĩa là mỗi loại bài sẽ có tổng cộng 4 lá. Trong đó, mỗi lá bài sẽ bao gồm chữ Nho ở phía trên cùng với một hình thù khác nhau ở mỗi lá. Các ký hiệu trên lá bài được thiết kế tỉ mỉ và sáng tạo khiến bài tổ tôm vô cùng độc đáo.
Mỗi quân bài sẽ được làm từ bìa dẻo nhựa có tráng chất trơn bên trên, với độ cao khoảng 10 cm, rộng khoảng 2 cm. Ngoài ra, mỗi mặt của lá bài sẽ được ghi hình và vẽ số ở mặt trước, mặt sau sẽ là màu đỏ.
Cách đọc bài tổ tôm
Cách gọi tổ tôm sẽ được đọc từ trái sang phải, cụ thể là được cấu tạo bởi 2 chữ số và hoa ghép lại. Sẽ có 27 lá bài trong tổng số 30 quân bài khác nhau được chia thành 9 hàng hay 9 số, cụ thể bao gồm Nhất, Nhị, Tam, Tứ, Ngũ, Lục, Thất, Bát và Cửu. 3 lá bài còn lại trong 30 quân bài khác nhau sẽ thuộc 4 hàng: Yêu, Lão, Chi và Thang.
Ngoài ra, trong mỗi hàng của 27 lá sẽ bao gồm 3 chữ hay 3 hoa khác nhau, cụ thể bao gồm:
- Hàng Văn: Bao gồm Nhất Văn, Nhị Văn, Tam Văn, Tứ Văn, Ngũ Văn, Lục Văn, Thất Văn, Bát Văn, Cửu Văn.
- Hàng Vạn: Bao gồm Nhất Vạn, Nhị Vạn, Tam Vạn, Tứ Vạn, Ngũ Vạn, Lục Vạn, Thất Vạn, Bát Vạn, Cửu Vạn.
- Hàng Sách: Bao gồm Nhất Sách, Nhị Sách, Tam Sách, Tứ Sách, Ngũ Sách, Lục Sách, Thất Sách, Bát Sách, Cửu Sách.
Bên cạnh đó, các lá Nhất Văn, Nhất Vạn và Nhất Sách và lá bài Chi Chi, Thang Thang, Ông Cụ sẽ được gọi là cây “Yêu”. Trong đó:
- Chi Chi: Có hình tượng một ông to lớn với 2 quả chùy trên vai
- Thang thang: Có hình tượng người phụ nữ bế con trên tay
- Ông cụ: Có hình tượng ông cụ râu dài cùng với một cái gậy trên tay
Cách xếp bài tổ tôm
Người chơi có thể xếp bài tổ tôm theo 2 cách khác nhau, có thể là ngang hoặc dọc theo một số nguyên tắc dưới đây:
- Các bạn phải xếp ba lá bài có sự liên kết với nhau theo quy tắc hàng ngang, được hiểu là Phu bí. Quy tắc này giống về số và không cùng 3 pho Văn – Vạn – Sách. Chẳng hạn như Nhất đi cùng Nhất, Tứ đi cùng Tứ, Lục đi cùng Lục.
- Nếu xếp 3 lá bài theo hàng dọc thì sẽ được hiểu là Phu dọc. Ví dụ: Nhất Sách – Nhị Sách – Tam Sách, Nhất Vạn – Nhị Vạn – Tam Vạn, Nhất Văn – Nhị Văn – Tam Văn. Các dãy này có thể đến tận Cửu Văn.
Ngoài ra, các bạn cũng cần chú ý những bộ đặc biệt và có ngoại lệ như sau:
- Tam vạn, Tam sách, Thất văn
- Nhị vạn, Nhị sách, Bát văn, Cửu vạn, Bát sách và Chi chi
- Ngoại trừ hàng Yêu, những lá bài sư khác sẽ được gọi là rác.
Quy tắc chơi bài tổ tôm
Người chơi cũng cần hiểu rõ các quy tắc và luật chơi khi bắt đầu một ván bài tổ tôm, cụ thể là ù và chiếu trong tổ tôm.
Ù trong tổ tôm là gì?
Nắm rõ cách chơi tổ tôm sẽ giúp các bạn có được chiến thắng dễ dàng hơn so với các đối thủ. Trong đó, các bạn cần biết được các trường hợp ù dưới đây:
- Ù thông: Đó là khi bạn ù liên tiếp 2 ván: ù ván trước và ù cả ván này.
- Thập điềm: Toàn bộ bài trên tay bạn ù lá đỏ
- Bạch định: Toàn bộ bài trên tay bạn ù quân trắng
- Kính cụ: Bài của bạn có ông cụ đỏ khi bạn ù và các lá còn lại đều là trắng
- Kính tứ cố: Khi bạn ù, bài của bạn có 4 lá ông cụ đỏ trong khi các lá còn lại là lá trắng.
- Chi nẩy: Khi bạn bốc một quân từ nọc lên và bạn ù nhờ lá bài đó thì gọi là chi nẩy.
Làm thế nào thì được xem là ù trong bài tổ tôm?
Dưới đây là những yêu cầu cần được đáp ứng khi bạn muốn ù trong tổ tôm, cụ thể:
- Bạn cần hạ toàn bộ các quân bài trên tay xuống chiếu
- Những lá khàn bị nằm trái xuống trước đó đều phải được mở lên, để tránh trường hợp không đủ bài.
- Bài ù phải có đủ 21 quân, xếp được các phu để không bị lẻ lá bài nào.
- Lá bài nào đã được ngửa trong tụ thì buộc phải có mười đôi chắn và sáu đôi trở.
Chiếu trong tổ tôm là gì?
Người chơi được xem là chiếu trong tổ tôm chỉ khi người chơi có 3 quân bài giống nhau cùng với 1 quân bài được bốc lên hoặc đánh ra.
Lúc này, nếu người chiếu bài chuẩn bị sẵn 1 lá rác cho đối thủ và cũng sở hữu 1 lá sẵn sàng thế cho lá bài bị ăn trước đó thì trận đấu vẫn tiếp tục.
Tính điểm trong bài tổ tôm như thế nào?
Với bài tổ tôm, bạn sẽ đánh bại được các người chơi khác khi tổng điểm lớn hơn đối thủ. Một lưu ý nhỏ đó là cách tính điểm sẽ còn phụ thuộc vào từng địa phương khác nhau mà cách tính cũng sẽ không giống nhau. Tuy nhiên, về cơ bản thì cách tính điểm như sau:
- Ù thông ván trước được +1
- Ù suông không có cước sắc được +1
- Có tôm sẽ được +1
- Bạch thủ sẽ được +1
- Xuyên 5 gian sẽ được +1
- Thập điều sẽ được +3
- Có lèo sẽ được + 2 điểm
- Bạch định được + 8 điểm
- Kính cụ được + 6 điểm
- Kính tứ cố được cộng 10 điểm
Cách chơi tổ tôm từ căn bản đến nâng cao
Tiếp theo đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn chơi bài tổ tôm một cách chi tiết và đơn giản nhất. Bài tổ tôm có thể chơi với số lượng từ 4 đến 5 người là chuẩn, thế nên các bạn có thể tham khảo lựa chọn 2 cách chơi dưới đây cho phù hợp.
Cách chơi bài tổ tôm 4 người
Nếu trong ván có 4 người chơi thì người chia bài sẽ lần lượt phát cho mỗi người một số lượng bài nhất định. Những lá còn lại sẽ được để ở chính giữa để bốc, gọi là nọc. Trong cách chơi tổ tôm 4 người, các bạn cần chú ý một số loại ù sau: ù buộc phải có 2 lưng, không có ù thập hồng mà là ù thập nhị hồng. Thay vì ù thông, hay ù kính cố thì là ù kính nhị cố.
Cách chơi bài tổ tôm 5 người
Nếu trong ván có 5 người chơi thì người chia bài cũng sẽ lần lượt phát cho mỗi người một số lượng bài nhất định. Những lá còn lại sẽ được để ở chính giữa để bốc, gọi là nọc tương tự như chơi tổ tôm 4 người.
Với tổ tôm 5 người thì trò chơi sẽ dừng lại khi số lá bài trong nọc vừa đủ cho một lượt cuối và chưa có ai báo ù.
Ngoài ra, người làm cái sẽ được lấy thêm 1 lá bài từ nọc và được đánh đầu tiên. Số ván trong hội chơi sẽ phụ thuộc vào các ván ù được nhiều điểm hay ít điểm.
Một vài khái niệm cần nhớ trong quá trình chơi bài tổ tôm
Thiên khai bất thực
Thiên khai bất thực tức là bạn buộc phải đánh 1 trong 2 lá bài khi bạn có thiên khai mà muốn xoay thành phu dọc. Trong trường hợp bạn không đánh quân nào thì được gọi là ăn cả.
Thời điểm được ăn quân
Người chơi có thể ăn quân khi đến lượt đánh tổ tôm của mình, nếu bạn ở cửa khác thì gọi là phỗng. Trong trường hợp người chơi khác ra quân yêu và bạn không lấy và cũng không đánh thì bạn sẽ mất quyền ăn trong lượt đánh tới.
Trong ván bài, bạn sẽ được tính là bỏ ù khi và chỉ khi lên quân ù mà bạn lại bỏ qua hoặc quân sau tới mới ù. Khi đó, người chơi sẽ dừng việc tính tổng điểm và đổi vai trò, trở thành người cầm cái.
Trong trường hợp người chơi bị dư 1 lá bài thì bạn phải cúng các lá bài theo thứ tự từ cao xuống thấp như sau: yêu – nhất – văn. Ngoài ra, kê là thuật ngữ để chỉ trường hợp chưa có ai báo ù trong ván và từng người phải rút hết lá bài còn trong nọc.
Cách cho cái
Cách cho cái được dùng để chỉ những người được phép rút bài từ nọc khi trận đấu bắt đầu. Bạn cần là người ù hoặc là người cuối cùng bốc lá cuối cùng ở nọc lên thì được cho cái.
Người cho cái có nhiệm vụ là phải lấy 1 lá ngẫu nhiên từ số bài trong nọc. Sau đó, người này phải lấy con số có được từ nọc cộng với số của lá bài được công khai rồi chia cho 5.
Nếu sau khi chia số không tròn thì người bốc lấy số dư làm mốc để phần bài của người làm cái từ vị trí hiện tại theo hướng trái kim đồng hồ. Cuối cùng, sau khi hoàn tất quá trình tính toán thì người chơi đặt lá trong một phần bài ngẫu nhiên và mở công khai, nhà cái đã được xác định.
Nếu như trong bộ bài sở hữu thiên khai và có kế quanh đổi thành phu dọc, đồng thời người chơi phải bỏ ra một vài lá bài thì sẽ được gọi là thiên khai bất thực.
Người chơi cần hô ăn cả để báo cho những người chơi còn lại rằng mình không ra là bài. Trong trường hợp đánh bài thì các bạn cần hô to quân bài đó rồi trả chén làng hô ù là được.
Cách chờ bài
Bài viết sẽ đề cập những trường hợp chờ bài phổ biến, thường được người chơi sử dụng, cụ thể là:
- Thập thành: Tức là bạn chỉ chờ bài trong trường hợp trong bộ có tổ hợp phu hay lưng. Ngoài ra, nếu bạn đang chờ quân yêu thì hô ù.
- Bạch thủ: Là khi bạn có bài tròn và có sự xuất hiện của lưng và 2 lá bài giống nhau. Nếu bạn ăn được lá bài thứ 3 thì gọi là phỗng. Lúc đó, bạn cần hô to phỗng để mọi người biết bạn đang ù.
- Chi nẩy: Tức là chỉ chờ con chi chi
Lựa chọn người chia bài
Đối với cách đánh bài tổ tôm, thì người chia bài phải là những người thỏa mãn các điều kiện như sau:
- Là người chiến thắng ở ván tổ tôm trước hoặc người bị phạt vì chèo đò.
- Người chơi đã hô ù cho những người chơi còn lại. Nếu nhiều người cùng ù thì người có nhiều ù nhất sẽ được ưu tiên.
- Người chơi đang ở trong trạng thái dưới kê và người chơi trong trạng thái được kê.
Bài viết đã lần lượt trình bày các khái niệm cần biết về bài tổ tôm, cũng như cách chơi và những điều bạn cần lưu ý trong quá trình chơi thể loại bài này. Mặc dù bài tổ tôm có phần khó tiếp cận hơn so với bộ bài tây 52 lá, thế nhưng sức hút mà nó mang lại sẽ khiến bạn mê mẩn. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết vừa rồi sẽ giúp các bạn có thêm kiến thức về một thể loại trò chơi đánh bài dân gian thời xưa.
Xem thêm:
Cách chơi bài nói dối đơn giản và dễ hiểu nhất
Cách chơi tam cúc chuẩn chỉnh và chiến thuật chơi dễ thắng nhất
Cách chơi bài bửu 4 lá không phải ai cũng biết